Uitvoeringsprogramma Cittaslow 2025

1. Alphen-Chaam en Cittaslow

In Alphen-Chaam beheersen we de kunst van het samen leven. De kunst van een leven in balans. We leven bewust, we genieten en zijn nieuwsgierig. Alphen-Chaam is een gemeente die bestaat uit gemeenschappen die trots zijn op hun dorp. Die beleving delen we graag. En terecht!

Cittaslow zijn is geen doel op zich. Doordat het mede door onze inwoners vorm wordt gegeven, zorgen we ervoor dat we die prachtige gemeente kunnen blijven met veel groen, natuur en saamhorigheid en het helpt ons om de juiste keuzes te maken in de uitdagingen op de diverse beleidsterreinen waar wij als gemeente voorstaan.

De toekomstvisie Alphen-Chaam 2030 bevestigt dit beeld: het is geweldig om hier te mogen wonen, enerzijds door de overdadige natuur, de rust en het groen. Het andere unieke punt dat in de toekomstvisie naar voren kwam is de onderlinge verbondenheid, de enorm sterke gemeenschapszin. En het zijn precies die twee kanten (“aandacht en liefde voor de groene omgeving en aandacht voor sociale verbondenheid”) van datzelfde Alphen-Chaam die in Cittaslow naar voren komen: de aandacht en liefde voor de natuur en onze leefomgeving enerzijds, en de enorm sterke verbondenheid tussen onze inwoners, waar onze verenigingen, stichtingen, evenementorganisatoren allemaal een belangrijke rol in spelen anderzijds. Gezamenlijk, blijven we bouwen aan onze identiteit.

1.1 Hoofddoelstellingen Cittaslow en voorwaarden Cittaslow-lidmaatschap

De hoofddoelstelling van Cittaslow is dat lokale gemeenschappen floreren bij het onderkennen en delen van hun speciale kwaliteiten. Ze floreren wanneer ze een gezamenlijke, eigen identiteit ontdekken waar ze bij horen, en die door in ieder geval de eigen inwoners en anderen op waarde wordt geschat. Voorwaarden die horen bij het “zijn” van een Cittaslow-gemeente zijn aandacht voor energie en milieubeleid, infrastructuurbeleid, beleid voor kwaliteit van leven in een dorp of stad, beleid op het gebied van landbouw, toerisme en ambachten, beleid voor gastvrijheid, bewustwording en training, sociale cohesie en samenwerkingsverbanden. 

1.2 Het verhaal van Alphen-Chaam en Cittaslow

Het verhaal vormt de basis voor de interne- en externe communicatie. Ons verhaal geeft antwoord op de vragen: waarin onderscheiden we ons van andere kleine gemeenten? Wat is onze missie? Voor welke vraagstukken staan we en hoe kunnen we daar als gemeente beleidsmatig op aansluiten. Het Cittaslow gedachtegoed is een vanzelfsprekendheid als het gaat om de keuzes en de beleving van de gemeenschap en gemeente. Alphen-Chaam, met aandacht voor het goede leven Wij zijn Alphen-Chaam, gelegen in de zuidelijke Baronie. Al veertien jaar lang zijn wij een Cittaslow gemeente en daar zijn we erg trots op. Bij ons zijn gastvrijheid, bewust leven, authenticiteit, traditie, sociale samenhang en maatschappelijke betrokkenheid belangrijke uitgangspunten in beleid en praktijk. In de toekomstvisie 2030 worden ook belangrijke zaken aangehaald (o.a. milieu, veiligheid, energie, mobiliteit en verkeer) die voorwaardenscheppend zijn voor de kwaliteit van leven in onze gemeente. Dagelijks zijn wij op zoek naar een goede balans tussen het meegaan in nieuwe ontwikkelingen en het behouden van het goede van nu en vroeger. In alles wat wij doen richten wij ons op de mens in een duurzame omgeving en op een krachtige sociale gemeenschap. Staan wij stil? Integendeel! Wij beheersen de kunst van het samen leven. In plaats van ons te laten meevoeren met razendsnelle ontwikkelingen, durven we te kiezen. We kijken welke technologische mogelijkheden en moderne oplossingen het beste passen bij onze omgeving en bij wie we zijn. Zo proberen we het beste te halen uit de moderne tijd zonder onze identiteit te verliezen. Daarbij kijken we over onze eigen grenzen heen. We zoeken actief verbinding met de mensen om ons heen. Wij inspireren hen en zij ons. Wij staan open voor samenwerking en verbinding. We zijn nieuwsgierig naar wat de toekomst ons brengt. Mensen die ons komen bezoeken voelen zich welkom. We laten graag zien dat we trots zijn op onze gemeente en de manier waarop we leven. We delen onze rijke geschiedenis, de rust en de ruimte, de vele landgoederen, de bossen en de heide. We nodigen uit tot beleving en bezinning. Samen bouwen we aan de toekomst, zodat ook de kinderen van onze kinderen kunnen genieten van al het mooie dat Alphen-Chaam te bieden heeft.

1.3 Hoe zien we dat terug in ons dagelijks leven?

Met het benoemen van thema’s geven we richting aan het Cittaslow gedachtegoed en creëren we bewustwording en betrokkenheid bij een ieder. De thema’s zeggen iets over ons gedrag, over wat we gaan doen als gemeenschap en gemeente. Met deze thema’s bouwen we voort op al het goede dat we bezitten en samen hebben opgebouwd in de afgelopen veertien jaar.

Thema 1 - Cittaslow en kunst en (cultuur) historie

Alphen-Chaam beschikt over vele bijzondere (volks)verhalen. We hebben een historische band met de stad en onze gemeente is rijk aan (cultuur)historie, waaronder archeologische vindplaatsen en grafheuvels. We zorgen ervoor dat onze culturele geschiedenis en gemeenschapswaarden worden versterkt. Dit doen we door behoud van ons erfgoed en door het beschrijven van de culturele geschiedenis voor onze inwoners, ondernemers en bezoekers. De gemeente heeft veel te bieden op het gebied van kunst en cultuur, zowel als het gaat om professionele als amateurkunstbeoefening. We zien kunst en cultuur als belangrijk thema om jong en oud op een artistieke wijze te inspireren en te activeren om samen projecten op te pakken. Daarnaast brengt kunst en cultuur mensen samen en versterkt het de onderlinge verbondenheid.

Thema 2 - Cittaslow en beleving

Alphen-Chaam staat voor het bourgondische genieten, onthaasten en tot rust komen in een landelijk gebied, genietend van culinaire streekgerechten en -producten. De gemeente neemt een faciliterende rol op zich als het gaat om recreatie en toerisme. Daarbij geeft ze ondernemers, supporters en organisaties de ruimte om eigen activiteiten en initiatieven uit te voeren. Ook geeft ze ruimte aan de organisatie van activiteiten rondom sport en evenementen, die aansluiten bij het huidige toeristische klimaat en de identiteit van de gemeente. Onze omgeving heeft een grote aantrekkingskracht op bezoekers waarbij de gemeente bekend staat om zijn hartverwarmende gastvrijheid. Door bewust met bovenstaande kenmerken om te gaan zijn we in staat om een bijzondere beleving te bieden aan een ieder die de gemeente Alphen-Chaam bezoekt. 

Thema 3 - Cittaslow en gemeenschapszin

We zijn een gemeenschap van inwoners die voor elkaar zorgen en dat blijven we stimuleren. We stimuleren het gevoel van onderlinge verbondenheid en sociale cohesie tussen inwoners en garanderen dat onze inwoners steun krijgen wanneer dit nodig is. In Alphen-Chaam kennen we onze buren nog bij naam. De vele buurtschappen zijn een uiting van sociale verbondenheid en voorbeelden van georganiseerde burenhulp. De sociale veerkracht in Alphen-Chaam is groot. We zoeken ook naar nieuwe vormen van burenhulp. Het digitale platform OnsAlphenChaam is daar een mooi voorbeeld van. Ook in de verbinding met het sociaal domein, zoals de initiatieven onder het GALA akkoord, biedt potentie om verder te ontdekken.

Thema 4 - Cittaslow en duurzaamheid

We zorgen voor (het behoud van) rust, ruimte en bewegingsvrijheid. We bevorderen bio-architectuur, biologische landbouw en biodiversiteit van het landschap. We stimuleren het gebruik van innovatieve technieken en werken actief toe naar algemeen gebruik van alternatieve, duurzame energiebronnen. Daarbij hebben we aandacht voor tradities en houden we samen lokale wijsheid in stand en dragen deze over.

Thema 5 - Cittaslow en natuur en landschap

Landschap en groen zijn een belangrijke onderlegger voor ruimtelijke kwaliteit. We zorgen goed voor onze diverse landschappen en groen erfgoed. Dit doen we door concrete projecten op te starten waarmee we ons te richten op het landschap en de natuur. Daarbij introduceren we zoveel mogelijk ‘groene’ technologieën voor mobiliteit, diensten en infrastructuur. Onze voorkeur gaat uit naar mobiliteit waarbij het landschap kan worden ontdekt door middel van fietspaden en wandelroutes. Het op orde houden van de basisinfrastructuur voor wandel- en fietsroutes is een van onze uitgangspunten.

Thema 6 - Cittaslow en maatschappelijke betrokkenheid

Het gedachtegoed van Cittaslow wordt door steeds meer inwoners en ondernemers omarmd. Gemeente, ondernemers en maatschappelijke partners dragen de thema’s van Cittaslow uit. We faciliteren vraaggerichte ontwikkeling door te kijken naar de wensen van inwoners. We investeren in het vergroten van het bewustzijn van onze inwoners en ondernemers om de waardevolle aspecten van onze gemeente te waarborgen. Ons streven is dat iedereen zich bewust is van zijn of haar omgeving. De jongere generaties zijn hierin voor ons heel belangrijk. Cittaslow is ons commitment naar de jeugd om samen een duurzame toekomst op te bouwen.

1.4 Communicatie

De gemeenschap in Alphen-Chaam is actief bezig met Cittaslow. De gemeente toetst beleid, visies en gemeenschappelijke beslissingen op het Cittaslow gedachtegoed. Het zijn van een Cittaslow gemeente, helpt ons dus om de juiste keuzes te maken en houden we de kwaliteit van leven hoog voor onze inwoners. Samen met de stakeholders willen we activiteiten ontplooien die aansluiten bij de thema's van Cittaslow. Het is belangrijk om hierin met elkaar dezelfde boodschap uit te dragen. De positionering van Cittaslow (en daarmee ook onze communicatie uitingen) zoals deze staan beschreven in dit uitvoeringsplan kunnen op deze wijze richtingbepalend zijn. Door een extra impuls te geven op communicatie, door de unieke punten van onze gemeente zoals die in de toekomstvisie staan en door Cittaslow beschreven worden, steeds te blijven benoemen en te koesteren met onze inwoners, werken we aan het behouden van wat het zo mooi maakt om hier te wonen. Daarmee wordt Cittaslow van en voor iedereen in de gemeente en zijn we samen verantwoordelijk voor het uitdragen van dit gedachtegoed.

1.5 Terug- en vooruitblik

Het afgelopen jaar stond in het teken van de doorontwikkeling Cittaslow. We hebben dit jaar voornamelijk ingezet op bewustwording van het Cittaslow gedachtegoed. We hebben de inwoners, supporters en andere geïnteresseerden betrokken bij de thema's die Cittaslow uitdraagt. We hebben dat gedaan aan de hand van de thematiek en we gaan daar in 2025 een passend vervolg op geven. Door het creëren van werkgroepen op de verschillende thema's hebben we de gemeenschap actief en direct betrokken. Echter, de praktijk wijst uit dat nog lang niet iedereen zich eigenaar voelt als het over het Cittaslow gedachtegoed en de thema's gaat. Tot op heden is gebleken dat er in verschillende snelheden vanuit de werkgroepen zaken opgepakt worden, het creëren van ambassadeurschap en eigenaarschap is een belangrijke voorwaarde om tot uitvoering en resultaten te komen. Dat is de reden dat we in 2025 hier verder op gaan inzetten. Ambassadeurs vertellen het verhaal samen met de gemeente en nemen hierin ook ieder hun eigen verantwoordelijkheid. Een eenduidige boodschap dat richting geeft aan het Cittaslow gedachtegoed ontbreekt op dit moment. Door de verdieping in de vorm van een narratief dat door de samenleving wordt herkend, komen we meer met elkaar in verbinding. Een narratief is een verhaal dat je schrijft of vertelt aan iemand, meestal heel gedetailleerd. Een verhaal kan een werk van poëzie of proza zijn, of zelfs een lied, theater of dans. Als het ware dienen we ons allen te verhouden tot deze eenduidige boodschap/verhaal en dit ook uit te dragen richting inwoners en andere stakeholders. Door middel van het narratief komt er meer aansluiting vanuit de gemeenschap bij Cittaslow. Het narratief is de belangrijkste schakel om de doorontwikkeling die we in het uitvoeringsprogramma van 2024 hebben ingezet mee door te zetten. Waar de gemeente Alphen-Chaam in eerste instantie de aanjager en verzender was van het Cittaslow gedachtegoed hebben we in 2024 getracht dit meer samen met de supporters op te pakken. Er zijn activiteiten zelfstandig, zonder gemeentelijke bemoeienis, gerealiseerd. Tevens heeft er kruisbestuiving tussen diverse activiteiten en partijen plaatsgevonden. Echter, we hebben gemerkt dat zonder de gemeente als belangrijkste initiator, de supporters en andere stakeholders zelf nog (te) weinig zaken oppakken. Met een gezamenlijke totstandkoming in de vorm van een narratief zijn wij ervan overtuigd dat er tweerichtingsverkeer gaat ontstaan. Op deze manier wordt het Cittaslow gedachtegoed (meer) losgetrokken van de gemeente waardoor de invulling van de activiteiten bij andere betrokkenen belegd kan worden waardoor er een breder draagvlak ontstaat en de andere betrokkenen ook meer eigenaarschap gaan tonen en een aanjaag-rol gaan vervullen. Kortom, het ontwikkelen van een narratief gaat ons helpen om de activiteiten en doelen die we met Cittaslow nastreven ook daadwerkelijk gaan behalen, waarbij de samenleving en gemeenschap zelf aan de lat komen te staan voor de uitvoering.

1.6 Klankbordgroep Cittaslow

Het uitvoeringsprogramma voor 2024 stond in het teken van de doorontwikkeling van Cittaslow. De belangrijkste aandachtspunten waren bewustwording en zichtbaarheid. De totstandkoming van dit uitvoeringsprogramma is samen met een aantal belangrijke stakeholders opgesteld om op die manier ook de aansluiting te behouden met de gemeenschap. Deze stakeholders bestonden uit personen die een bedrijf en/of belangrijke betrokkenheid hebben bij de gemeenschap van de gemeente Alphen-Chaam. Omdat het ontzettend belangrijk is om op deze manier met elkaar samen te werken hebben we deze groep omgevormd tot de klankbordgroep Cittaslow. De klankbordgroep is voor de gemeente Alphen-Chaam de belangrijke gesprekspartner als het gaat om het Cittaslow gedachtegoed. Alle activiteiten die in 2024 zijn uitgevoerd zijn dan ook samen met de klankbordgroep besproken en ook de totstandkoming van het uitvoeringsprogramma Cittaslow voor 2025 is in samenspraak met de klankbordgroep vormgegeven. In 2025 willen wij de klankbordgroep ook meer positie geven in het uitdragen van de doelstellingen en activiteiten die staan vermeld in het uitvoeringsprogramma voor 2025. Dat betekent in de praktijk ook dat de gemeente niet altijd meer de afzender gaat zijn maar soms ook een positie op de achtergrond inneemt en vooral faciliterend en stimulerend meebeweegt.

2. Activiteitenprogramma Cittaslow 2025

2.1 Cittaslow en het beleid van Alphen-Chaam

Het Cittaslow gedachtegoed is een belangrijke beleidspijler voor de gemeente Alphen-Chaam. Alle besluiten worden getoetst aan de uitgangspunten van Cittaslow. Daardoor passen veel reguliere werkzaamheden van de gemeente Alphen-Chaam al binnen de beschreven thematiek. Om dit te versterken is het nodig dat er meer in- en externe bewustwording rondom de thematiek wordt gecreëerd.

2.2 Cittaslow opgaven

Cittaslow is van nature al goed verankerd in ons beleid. Echter, door de thematiek beschreven in paragraaf 1.3 door te voeren in onderstaande opgaven, wordt de meerwaarde van Cittaslow nog beter benut. Om die reden willen we de opgaven zoals die staan vermeld in het uitvoeringsprogramma 2024 graag continueren:

1. Het Cittaslow gedachtegoed zichtbaarder maken voor alle stakeholders
2. Stimuleren initiatieven van de Cittaslow stakeholders
3. Vergroten van de bewustwording in de organisatie
4. Gebruik maken van het (inter)nationale Cittaslow Netwerk

Op het moment dat we bovenstaande opgaven op een zorgvuldige wijze aanpakken wordt de bewustwording en betrokkenheid onder inwoners, ambtenaren en supporters (stakeholders) hoger. Op deze manier investeren we in duidelijkere link tussen Cittaslow en ons beleid en het uitdragen daarvan door alle stakeholders.

2.3 Cittaslow activiteiten

Om deze opgaven te realiseren, organiseren we in 2025 de volgende Cittaslow activiteiten:

1) Het Cittaslow gedachtegoed zichtbaarder maken voor inwoners en andere stakeholders

Het beeldmerk van Cittaslow (“de slak”) is bij veel van de stakeholders wel bekend: waar het beeldmerk voor staat nog niet. Door het laten ontstaan van een narratief, die door de eigen gemeenschap wordt geladen kunnen we hier in de toekomst beter invulling aan geven. Door daarnaast de thematisering verder vorm te geven en uit te dragen, werken we aan de zichtbaarheid van het beeldmerk en van het gedachtegoed zelf. Het is niet de insteek om hiervoor extra activiteiten te organiseren, maar juist meer aan te sluiten op al bestaande initiatieven:

A. Ontwikkelen van een narratief

Supporters organiseren met enige regelmaat activiteiten waarbij nog niet altijd de link met Cittaslow wordt gelegd. We willen hen stimuleren om Cittaslow vaker te koppelen aan hun (bestaande) activiteiten en initiatieven. Door het ontwikkelen van een narratief ontstaat er een natuurlijke verbinding tussen stakeholders en het Cittaslow gedachtegoed, waardoor activiteiten eerder gekoppeld gaan worden aan Cittaslow. Het ontwikkelen van een narratief gaat ons hierbij helpen. Een narratief is een verhaal rondom de ideeën en opvattingen (van bijv. Cittaslow) waarmee je een ander wil overtuigen. Een narratief wordt bij aanvang geladen door een afvaardiging van de groep die het betreft. Zij kunnen in een nader te bepalen werkvorm het verhaal gaan vormen. Een goed narratief zorgt voor verbinding en identificatie bij het Cittaslow gedachtegoed zodat de gemeenschap van Alphen-Chaam zich kan herkennen in dit verhaal, voor nu en in de toekomst. Doordat mensen zich hierin kunnen vinden, ontstaat er mogelijk automatisch ook meer bereidheid om dit mee uit te dragen. Hoe zich dit vertaalt in de uitingen naar buiten toe, gaat organisch ontstaan.

B. Onderzoek positionering Cittaslow op website "ons Alphen-Chaam"

Met de positionering van Cittaslow op een website willen we supporters en stakeholders een podium bieden waarop zij geïnformeerd worden over het Cittaslow gedachtegoed en waar zij ook in hun eigen netwerk bepaalde onderwerpen kunnen delen en/of informatie ten behoeve van onze gemeenschap zichtbaar kunnen maken. Om het eigenaarschap, de doelstellingen en de uitwerkingen van de activiteiten van Cittaslow meer exposure te geven, is het ontwikkelen van een website een goed middel om dit te tonen aan de gemeenschap. Deze website is daarom een op zichzelf staande website in die hoedanigheid dat het eigenaarschap op termijn kan worden overgenomen door de supporters en overige stakeholders. Mensen die eigenaarschap tonen, zien het belang van hun bijdrage aan het groter geheel, stellen eisen en zijn trots op wat ze doen. Dit is in het belang van de zichtbaarheid en bewustwording als het gaat om het Cittaslow gedachtengoed. Eerder hebben we getracht om hiervoor een unieke positionering op "ons Alphen-Chaam" te realiseren. In de praktijk blijkt dat de gemeente een aanzienlijk aandeel in deze positionering blijft hebben. Om die reden is besloten om nu te onderzoeken of een website een beter middel is om het Cittaslow gedachtegoed door onze inwoners meer te laten omarmen. Hierin nemen wij de mogelijkheden van het platform "ons Alphen-Chaam" volledig mee. Waar mogelijk laten we de website en het platform "ons Alphen-Chaam" elkaar versterken. Als er vanuit de gemeenschap wordt aangegeven dat een website hierin niet bijdraagt aan het gedachtegoed en dus mogelijk op een andere wijze zichtbaar gemaakt moet worden is dat voor ons een bepalende voorwaarde.

C. Citta’s tour

Het is belangrijk om kinderen te betrekken bij het Cittaslow gedachtegoed. In het schooljaar 2024-2025 wordt in samenwerking met de basisscholen in Alphen-Chaam Citta’s tour verder vormgegeven. Dit wordt door de gemeente in samenwerking met cultuurplaats verder vormgegeven als onderdeel van het meerjarenprogramma Citta’s tour. Voor het jaar 2024-2025 wordt het vieren van 80 jaar vrijheid vormgegeven door het maken van een podcast. De scholen zijn hier enthousiast over en de vormgever die gespecialiseerd is in het maken van radio/podcast spreekt per school af waar de podcast, binnen het thema 80 jaar vrijheid, over moet gaan.

2) Stimuleren initiatieven van de Cittaslow stakeholders

Alphen-Chaam heeft veel Cittaslow supporters die het Cittaslow gedachtengoed ondersteunen. De betrokkenheid onder deze Cittaslow supporters wisselt. Veelal zijn Cittaslow supporters actief betrokken, maar we willen deze activireng verder optimaliseren. In 2025 willen we daarom verder werken aan bewustwording en eigenaarschap, met als doel een hogere activatie voor Cittaslow.

A. Cittaslow: van supporter naar ambassadeur (verenigingen/stichtingen, alle stakeholders)

Veel van de Cittaslow activiteiten worden nu (nog) door de gemeente geïnitieerd of georganiseerd. We zoeken voor 2025 naar een andere samenstelling en samenwerking waardoor de initiatieven niet enkel bij de gemeente blijven liggen. Door samen met de klankbordgroep op te trekken en invulling te geven aan het uitvoeringsprogramma voor 2025 verwachten wij meer aansluiting te vinden bij onze achterban (supporters en stakeholders). In het uitvoeringsprogramma van 2024 hebben we ingezet op bewustwording van de thematisering binnen het Cittaslow gedachtegoed en die lijn willen we graag voortzetten.

B. Faciliteren van voorbestaan thema-werkgroepen Cittaslow

Er zijn in 2024 op basis van de verschillende thema's van het Cittaslow gedachtegoed werkgroepen gevormd met als doel om vanuit bewustwording meer eigenaarschap te realiseren. Dit is een belangrijke stap om de omslag te maken van supporter naar ambassadeur. We hebben gemerkt dat zonder tussenkomst van de gemeente dit nog niet automatisch ontstaat. We willen de werkgroepen graag behouden en beter tot uiting laten komen. De verschillende werkgroepen hebben allemaal verschillende activiteiten bedacht en zijn aan aantal keren samengekomen om deze ideeën verder vorm te geven. Voor 2025 is het belangrijk om de werkgroepen beter te ondersteunen bij hun activiteiten waarbij de gemeente vooral als facilitator fungeert en de werkgroepen podium geboden krijgen voor de uitwerking. Met de ontwikkeling van het narratief (zie paragraaf 2.1) verwachten wij hier gerichte handvaten voor te krijgen. Op deze manier werken we concreet verder aan de omslag van supporters naar ambassadeurs Cittaslow Alphen-Chaam.

C. Cittaslow award

In 2025 willen we graag weer een Cittaslow award uitreiken. Het belangrijkste verschil ten aanzien van de voorgaande edities is dat we de award loskoppelen van ondernemers. Hierdoor wordt de doelgroep aan wie we de prijs kunnen aanbieden een stuk ruimer. Ook het toetsingskader van de award wordt aangepast. We zijn voornemens om de klankbordgroep bij de toetsing en toekenning van de award een belangrijke rol te geven. Van belang is dat de ontvangers zich vereerd en gewaardeerd moeten voelen bij het ontvangen van deze prijs. Op deze manier verwachten we de award meer waarde mee te kunnen geven. Uiteindelijke doel is dat de winnaars van de award wéér trots zijn op het ontvangen van deze prijs. Het uitreiken van de award willen we graag koppelen aan een bestaand evenement, dat wordt gedragen door de gemeenschap.

D. Jubileumjaar

Op 26 juni 2010 is Alphen-Chaam gecertificeerd als Cittaslow gemeente. Dit betekent dat we dit jaar 15 jaar een Cittaslow gemeente zijn en daar zijn we trots op. Daarom gaan we in 2025 hier aandacht aan geven. Enerzijds tijdens de uitreiking van de Cittaslow award. Anderzijds, willen we juist de gemeenschap dit jubileum "laten vieren" en willen we ideeën vanuit de werkgroepen/stakeholderslaten komen hoe dit het beste te laten plaatsvinden en dus ook door de werkgroep(en)/stakeholders te laten organiseren met de gemeente in een faciliterende rol.

3) Vergroten bewustwording in de organisatie

Alle collega’s die college- en raadsvoorstellen schrijven worden regelmatig uitgedaagd om na te denken over de relatie van hun voorstel tot Cittaslow. Toch weet niet elke collega waar Cittaslow precies voor staat. Daarom werken we aan het vergroten van de bewustwording in de organisatie. Dit doen we door:

A. Kaders medewerkers Cittaslow

Er worden kaders meegegeven aan de medewerkers waarin duidelijk staat omschreven hoe er om wordt gegaan met Cittaslow in de gemeente Alphen-Chaam en wat dit specifiek betekent voor de medewerkers binnen de ABG-gemeenten. Het is belangrijk dat de afdelingsmanagers (per afdeling) en de teamleiders/coördinatoren (per cluster per afdeling) eens per jaar worden meegenomen zodat hun het gedachtegoed van Cittaslow op de juiste wijze kunnen doorvertalen naar de medewerkers van hun eigen afdeling/cluster. Op basis van de kaders, kan structureel gevolgd worden wat er over Cittaslow wordt geschreven in college- en raadsvoorstellen en kunnen leidinggevenden feedback geven ten doel het vergroten van de bewustwording. Het is ook belangrijk om het gedachtegoed van Cittaslow bij de nieuwe medewerkers onder de aandacht te brengen door dit op te nemen in het onboarding programma.

B. Betrekken van de gemeenteraadsleden

We willen in 2025 graag alle raadsleden van de gemeente Alphen-Chaam uitnodigen voor een bezoek aan de eigen gemeente. Hierbij wordt een bezoek gebracht aan meerdere bedrijven en worden ook de raadsleden gevraagd om input te leveren aan het narratief zoals dit staat beschreven onder paragraaf 2.1. We zijn voornemens om de invulling van deze dag voor de raadsleden samen met de klankbordgroep Cittaslow te organiseren.

4) Gebruik maken van het (inter)nationale Cittaslow Netwerk

Als Cittaslow gemeenten leren we van elkaar: de quick-wins die andere organisaties doorvoeren kunnen ook van toepassing zijn op Alphen-Chaam. We kunnen kiezen om nationale- en internationale activiteiten te bezoeken. De afgelopen jaren is er vanuit de nationale samenwerking niet veel georganiseerd, dit kwam mede vanwege de situatie rondom corona. Internationaal heeft in 2024 de Cittaslow Assembly in Italië plaatsgevonden en heeft er tweemaal een landelijk overleg Cittaslow plaatsgevonden. In 2025 staat dit wederom op de planning en heeft onze gemeente aangegeven het landelijk overleg Cittaslow in het najaar van 2025 te organiseren. Bij de concrete invulling van het programma van deze dag willen we enkele betrokkene Cittaslow ambassadeurs uit de eigen gemeenschap betrekken. In 2025 wordt gestart met de landelijke her-audit en Nederlandse gemeenten gaan elkaar auditten. De pilot die bij gemeente Midden-Delfland gehouden wordt, wordt hoogstwaarschijnlijk in het 1e kwartaal van 2025 gepland. Hieruit volgen "lessons to learn". Daarna is onze gemeente opgenomen in de planning. Vooralsnog kunnen we alleen aangeven dat de her-audit van onze gemeente hoogstwaarschijnlijk in 2025 zal plaatsvinden. Als alle audits gereed zijn, worden de resultaten gepresenteerd, en dat een van de bijvangsten gaat zijn dat we van elkaar kunnen leren en benchmarken. De her-audits die in 2025 plaatsvinden worden op basis van de bouwstenen die VITA behelst uitgevoerd. VITA is het visiedocument opgesteld door het landelijk netwerk en de bouwstenen zijn: verbinding, identiteit, toekomstbestendigheid en ambitie en representeren het gedachtegoed. Het programma wordt verder nog afgestemd met de ambtelijke vertegenwoordiger van de voorzitter van het landelijk Cittaslow netwerk. De auditors die de gemeenten Alphen-Chaam komen beoordelen zijn de gemeenten Echt-Susteren en Heerde. Hoogstwaarschijnlijk in 2025 of zelfs 2026 bewandelen wij de omgekeerde weg en voeren wij als gemeente Alphen-Chaam, samen met de gemeente Gulpen-Wittem de her-audit in de gemeente Westerwolde uit.

3. Budget Cittaslow 2025

Het werkbudget voor Cittaslow 2025 is vastgesteld in de programmabegroting 2025. Uiteraard wordt de begroting met de portefeuillehouder (en eventueel het college) nader afgestemd. Er worden geen aanvullende middelen gevraagd om het uitvoeringsprogramma verder vorm te geven.